انواع پلاستیک و قابلیت بازیافت آن‌ها

پلاستیک‌ها بر اساس ترکیبات شیمیایی و ویژگی‌های فیزیکی خود به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. برخی از این پلاستیک‌ها به‌راحتی قابل بازیافت هستند، در حالی که برخی دیگر بازیافت دشوارتری دارند یا به دلیل ترکیب با مواد دیگر، قابلیت بازیافت محدودی دارند. در ادامه، انواع پلاستیک و قابلیت بازیافت هر یک بررسی می‌شود:

۱. پلی‌اتیلن ترفتالات (PET – Polyethylene Terephthalate)

• نمونه محصولات: بطری‌های نوشابه، بطری‌های آب معدنی، بسته‌بندی‌های مواد غذایی
• قابلیت بازیافت: بسیار بالا؛ PET یکی از رایج‌ترین پلاستیک‌های بازیافتی است و می‌توان آن را به الیاف مصنوعی، ظروف جدید و حتی لباس تبدیل کرد.

۲. پلی‌اتیلن با چگالی بالا (HDPE – High-Density Polyethylene)

• نمونه محصولات: بطری‌های شیر، ظروف مواد شوینده، لوله‌های پلاستیکی
• قابلیت بازیافت: بالا؛ این نوع پلاستیک به‌راحتی بازیافت می‌شود و برای ساخت ظروف جدید، لوله‌های صنعتی و محصولات پلاستیکی مقاوم استفاده می‌شود.

۳. پلی‌وینیل کلراید (PVC – Polyvinyl Chloride)

• نمونه محصولات: لوله‌های آب، کاور سیم‌ها، پرده‌های حمام، کارت‌های اعتباری
• قابلیت بازیافت: محدود؛ PVC حاوی مواد افزودنی شیمیایی است که بازیافت آن را دشوار می‌کند. اغلب از PVC بازیافتی در تولید کفپوش، لوله‌های فاضلاب و محصولات ساختمانی استفاده می‌شود.

۴. پلی‌اتیلن با چگالی پایین (LDPE – Low-Density Polyethylene)

• نمونه محصولات: کیسه‌های پلاستیکی، بسته‌بندی مواد غذایی، روکش سیم و کابل
• قابلیت بازیافت: متوسط؛ بازیافت LDPE چالش‌هایی دارد، اما می‌توان آن را برای تولید کیسه‌های جدید، روکش‌های پلاستیکی و محصولات مشابه استفاده کرد.

۵. پلی‌پروپیلن (PP – Polypropylene)

• نمونه محصولات: ظروف ماست، نی‌های نوشیدنی، درب بطری، قطعات خودرو
• قابلیت بازیافت: متوسط تا بالا؛ پلی‌پروپیلن را می‌توان به قطعات خودرو، وسایل آشپزخانه و دیگر محصولات صنعتی تبدیل کرد.

۶. پلی‌استایرن (PS – Polystyrene)

• نمونه محصولات: ظروف یک‌بار مصرف، بسته‌بندی‌های محافظ (مانند یونولیت)، لیوان‌های پلاستیکی
• قابلیت بازیافت: پایین؛ پلی‌استایرن به دلیل شکنندگی و حجم زیاد، به‌سختی بازیافت می‌شود. در برخی موارد از آن برای تولید عایق‌های ساختمانی استفاده می‌شود.

۷. سایر پلاستیک‌ها (Other – Other Plastics, including polycarbonate and bioplastics)

• نمونه محصولات: دیسک‌های فشرده (CD/DVD)، ظروف غذاهای آماده، قطعات خاص الکترونیکی
• قابلیت بازیافت: متغیر؛ این گروه شامل پلاستیک‌هایی با فرمولاسیون پیچیده است که بازیافت آن‌ها معمولاً دشوار یا غیرممکن است. برخی از ان‌ها را می‌توان به سوخت‌های صنعتی تبدیل کرد.

• 
  

  فرآیند بازیافت پلاستیک؛ گامی اساسی در کاهش آلودگی محیط زیست

  بازیافت پلاستیک یکی از مؤثرترین روش‌ها برای کاهش آلودگی و حفظ منابع طبیعی است. این فرآیند شامل چندین مرحله مهم از جمله جمع‌آوری، جداسازی، شستشو، خرد کردن، ذوب و تولید محصولات جدید می‌شود. با توجه به افزایش مصرف پلاستیک در سراسر جهان، بازیافت این مواد می‌تواند تأثیر بسزایی در کاهش زباله‌های پلاستیکی، صرفه‌جویی در مصرف انرژی و کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای داشته باشد. به همین دلیل، آشنایی با مراحل بازیافت پلاستیک برای توسعه پایدار و حفظ محیط زیست ضروری است.

  اولین مرحله در بازیافت پلاستیک، جمع‌آوری و جداسازی زباله‌های پلاستیکی است. این کار می‌تواند از طریق تفکیک زباله در مبدا، سطل‌های مخصوص بازیافت یا مراکز جمع‌آوری ضایعات پلاستیکی انجام شود. پلاستیک‌های مختلف مانند PET، HDPE و PP دارای ویژگی‌های متفاوتی هستند و باید به درستی جداسازی شوند تا کیفیت مواد بازیافتی افزایش یابد. جداسازی صحیح پلاستیک‌ها از سایر زباله‌ها نقش مهمی در بهبود فرآیند بازیافت و کاهش هزینه‌های پردازش دارد.

  پس از جداسازی، زباله‌های پلاستیکی شستشو و خرد می‌شوند تا آلودگی‌ها و مواد اضافی مانند برچسب‌ها و چسب‌ها حذف شوند. این مرحله به افزایش کیفیت مواد بازیافتی کمک کرده و از مشکلاتی مانند ناخالصی در فرآیند ذوب جلوگیری می‌کند. سپس پلاستیک‌های خردشده در دمای مناسب ذوب شده و به مواد اولیه مانند گرانول یا ورق‌های پلاستیکی تبدیل می‌شوند. این مواد می‌توانند برای تولید محصولات جدید مانند بطری‌های پلاستیکی، کیسه‌های بازیافتی، قطعات خودرو و لوازم خانگی مورد استفاده قرار گیرند.

  در نهایت، تولیدکنندگان از مواد بازیافتی برای ساخت محصولات جدید و پایدار استفاده می‌کنند. این فرآیند نه‌تنها باعث کاهش وابستگی به منابع اولیه مانند نفت خام می‌شود، بلکه به کاهش زباله‌های پلاستیکی و افزایش چرخه استفاده از مواد کمک می‌کند. با افزایش آگاهی عمومی، توسعه فناوری‌های جدید و حمایت از سیاست‌های محیط زیستی، می‌توان میزان بازیافت پلاستیک را افزایش داد و گامی مهم در جهت حفاظت از محیط زیست و کاهش آلودگی برداشت.